O ENTROIDO DE SALCEDA, PARTE 1

Carroza da India, ano 2004

Como todos sabedes, xa estamos no mes do Entroido, e Salceda de Caselas xa cheira a carnaval. Salceda conta con un Entroido ou Carnaval singular dos mais antigos da provincia de Pontevedra e seguramente de Galicia, pese a non ser moi coñecido e promocionado como poden ser os dos concellos limítrofes (Tui, Porriño, Ponteareas) ou mesmo Vigo, que sendo de menos tradición, menos raigame, xa teñen mais fama e mais público e conta con mais axudas economicas por parte das Administracións.

Folletos que anos atras se repartian por Salceda, donde se podían atopar chistes e cantigas de burla sobre o barrio contario.

Na parroquia de Santa Maria de Salceda existen dos barrios, o barrio da Feira e o de Castro Barreiro, que compiten entre si por demostrar quen dos dous fai mellor carnaval. Este carnaval consiste nunha competicion por ver quen ten as mellores orquestras nas verbenas do luns e martes de entroido, a mellor comparsa e sobretodo a mellor carroza, carroza e comparsa que desfilará o Martes de entroido desde este dous barrios a praza do concello de Salceda de Caselas donde realizarán un discurso exaltando as maldades do barrio contrincante. Gracias o carnaval estes dous barrios contan cun forte caracter de asociacionismo, dando lugar en decadas pasadas o nacemento dos primeiros Centros Culturais do concello de Salceda. Podese decir que o barrio xira todo entorno o carnaval, as actividades culturais, as infraestructuras sociais, as relacións personais (antiguamente as xentes dos dous barrios non se falaban nestas datas).

Non se sabe en que datas comenzou o entroido de Salceda, pero os documentos mais antiguos atopados, cartas que mandaban os veciños destes barrios os seus familiares emigrados en America donde lle pedían consello, diñeiro, roupas e sacos para as festas do entroido, estaban datadas sobre os anos 1880, cando a emigración se concentraba no Rio de Janeiro e en Buenos Aires, por iso que o entroido de Salceda non ten nada que ver con entroido tradicional que se celebra nos concellos ourensans de Xinxo, Laza ou Verin, o entroido de Salceda é unha rivalidade entre dous barrios donde, a bulra, a maldade e o maligno, atopase no barrio contrincante, onde se elixe un tema e se encarna nunha carroza, donde as xuventudes dos barrios participan nas comparsas, onde as mulleres elaboran os traxes dos desfiles, donde os mais cativos dedícanse a espiar o barrio contricante, por estas datas todo é entroido. Mais que entroido o de Salceda é un Carnaval, como dixemos antes, pola influencia da antigua emigración en America.

Nesta carta que lle redacta un pai a un fillo que ten emigrado no Rio de Janeiro con data de 1888, podemos observar que xa fan referencia o carnaval polo que podemos afirmar que o carnaval de Salceda polo menos está datado desde o ano 1888.

Salceda a 15 de diciembre de 1888

Nesta fotografia do ultimo parafo desta carta, un irman do emigrado pidelle a este que lle envíe algo gracioso para os carnavales, dice algo asi:

- hermano mio te voi a aborrecer un rato de tiempo, yo quisiera que si nos arreglaras una cosa con la que no te diera mucho trabajo, yo quisiera que me la mandaras para los carnavales, pero yo queria que fuese una cosa que reíra la gente con ella.

Con este parrafo queda demostrado que os carnavales de Salceda teñen mais de 100 anos de vida.

Cóntase polas xentes mais vellas do barrio, que según lles contaban a eles os seus avós, o entroido naceu de dous Seráns que había na parroquia, un na Fonte da Pedra, (no eido dos Suarez) e o outro no Barral (na carballeira do Barral), dista un barrio de outro, uns escasos 100 metros en liña recta, tan só separados polo regato da Ameixoa. Estes Seráns formábanse durante o inverno para fiar o liño, e cando se remataba esta tarefa, a principios da primavera facíase unha festa e troula donde se vestían os cabaleiros do barrio todos engalonados e montados nos seus cabalos desfilaban pola festa metendose cos mozos e mozas. Estes seráns foron rivalidando ata derivar nas festas do entroido, que nos tempo da Dictadura franquista, chamaronse festas da primavera, ou festas na honra o santo que cadrase no martes de entroido, pois nos anos mais duros da Dictadura estaba prohíbido celebrar o entroido, mais estas prohibicións non foron quen de parar esta tradición que se manten ata o día de hoxe.

Hai moitisimas características, tradicións e anedotas que vos podemos contar, pero deixaremolo para outra proxima entrada. A continuación podedes ver fotografias do arquivo fotografico da Asociación Cultural A FEIRA, polo tanto só son fotos do barrio da Feira, si queredes ver fotos do barrio do Castro Barreiro visitar a paxina http://www.carnavalcastrobarreiro.es/ ; Estas fotos antiguas van desde os anos 1947 ata os anos 1969, para a proxima entrada publicaremos desde o ano 1970 ata 2008.

Ano sin determinar

Ano sin determinar

Ano sin determinar

Ano sin determinar

Ano de 1947

ano de 1948

Ano de 1950

Ano de 1953

Carroza do ano 1954

Ano de 1955

As carrozas desfilando na praza do Concello de Salceda, ano 1956

Mozas e mozos posando diante do que hoxe é o Centro Cultural de A Feira, no ano 1956

Un mar de xente no torreiro de festas da Feira no ano 1956

Carroza entrando na Feira no ano 1959

Comparsa de Mariñeiros no ano 1959

foto do ano 1961

Ano de 1961

ano de 1962

Ano de 1963

Ano de 1965

Ano de 1969

comparsa do Barreiro ano 1969

Ano sin determinar

Ano sin determinar

ano sin determinar

ano sin determinar

ano sin determinar

ano sin determinar

ano sin determinar

ano sin determinar

ano sin determinar

Para ir picando:

-Hey Castriño como estan eses canecos? ¿EEE? ¿Xa empezou a cuchiquera a funcionar?

VISTO PARA SENTENCIA A FEIRA NON TEN COMPETENCIA